Zeyd bin Hârise radıyallahü anh, henüz çocuk iken annesiyle uzaktaki bir akrabâlarına ziyârete gitmişlerdi. Yolda haydutlar kâfileyi basıp, Zeyd'i esîr aldılar. Sonra da satılığa çıkardılar. Hazret-i Hatîce'nin yeğeni, onu satın alıp halâsına verdi. O da Resûlullah'a hediye etti. Efendimiz memnun oldu.
Hemen âzâd etti.
Ve evlât edindi.
Lâkin Zeyd'in babası, küçük yaşta kaybettiği oğlunu merak ediyor, hasret ateşi yüreğini dağlıyor ve diyâr diyâr gezerek onu arıyordu. Bir sene, o kabîleden Beytullaha gelenler, Zeyd'i orada görüp, babasına haber verdiler.
Adam çok sevindi.
Hazîne bulmuş gibi.
Kardeşini alıp, cebini de parayla doldurup koştu Mekke'ye. Resûlullahın huzûruna çıkıp; "Ey Kureyş'in büyüğü ve ey Hâşimoğullarının en şereflisi! Duydum ki, oğlum yanınızda köle imiş. Ne olur, onu âzâd et. Ne istersen vermeye hazırım" dedi.
Âdeta yalvardı.
Ama Efendimiz;
"Kendisine soralım. Sizi tercih ederse, alın götürün. Para da istemem" buyurdular. Adam kulaklarına inanamadı: "Sahî mi söylüyorsunuz?" dedi. "Evet, ama beni tercîh ederse, onu kimseye vermem" buyurdular.
"Peki kabul" dedi.
Zeyd'i çağırdılar.
Geldi. Efendimiz onları Zeyd'e gösterip sordu: "Bunları tanıyor musun?" "Evet, şu babam, şu da amcam" dedi. "Seni almaya gelmişler, ne diyorsun?" buyurunca, Efendimize yaklaştı.
Daha yaklaştı.
İyice sokuldu.
Ve; "Ölünceye kadar sizden ayrılmam. Çünkü benim için hürriyet, size köle olmaktır" dedi. Babası bunu duydu, çok duygulandı. Resûlullaha teşekkür edip döndü memleketine. Sevinçli ve müsterîh olarak.